حزب دموکرات آذربایجان، یک حزب طرفدار شوروی، جدایی‌طلب و پان ترکیست بود. در سپتامبر 1945 توسط جعفر پیشه‌وری در تبریز، ایران تأسیس شد. وابسته به اتحاد جماهیر شوروی بود و توسط آن حمایت می شد. این حزب به عنوان یک حزب مخالف علیه خاندان پهلوی تأسیس شد. و مانند حزب توده، کمونیست و طرفدار شوروی بود، اما بر مسائل هویت قومی بیش از هویت طبقاتی تأکید داشت.