عاشق کتاب و بخاری کاغذی

(مقالات مهدی آذر یزدی در ماهنامه جهان کتاب)

عاشق کتاب و بخاری کاغذی

گفتارهایی از مهدی آذر یزدی
(روایتگر «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب»)

ناشر کتاب اگر خود، کتاب را دوست بدارد کتاب را خوب چاپ می‌کند ولی اگر پول فروش آن را دوست می‌دارد تابع پیشامد است. یکی از حرف‌هایی که دربارۀ کیفیت عرضۀ کتاب شنیدم از کسی بود که صدها کتاب منتشر کرده بود و یک روز شاید به شوخی می‌گفت: «تجارت کتاب سه جور است.

یکی روشی است که کتابفروشی خاور دارد: کتاب را با کمترین هزینه چاپ می‌کند و به ارزان‌ترین قیمت ممکن می‌فروشد؛ مثلاً سفرنامۀ ناصرخسرو تصحیح علی قویم را به قیمت ۱۱ ریال عرضه می‌کند (بله درست خواندید ۱۱ ریال) این یک جورش است. یک جور دیگر روش امیرکبیر است؛ کتاب را با بهترین تشریفات و هزینۀ کافی و وافی به طبع می‌رساند و به قیمت شیرین هم می‌فروشد. ولی بابای من نصیحت کرده که تجارت کتاب نه آن است و نه این.

بلکه روش صحیح (!) این است که کتاب را تا می‌توانی ارزان تمام کنی و تا می‌توانی گران بفروشی!» گرچه گوینده این مطلب را با خنده و لحن شوخی می‌گفت ولی عملاً هم در میان صدها عنوان نشریاتش تنها دو سه تا کتاب بود که کیفیت عرضۀ خوب داشت و مابقی از همۀ کتاب‌های روز بدتر چاپ شده بود.

دوست عزیز من آقای صبوری می‌گوید بسیاری چیزهای پرت و پلا می‌نویسی بنویس، ولی وقتی از چیزی انتقاد می‌کنی از نام و نشان صرف‌نظر کن، چون که مردم بدشان می‌آید و با تو دشمن می‌شوند. گفتم بله، غالباً این طور است. ولی اگر هیچ کس هم از هیچ چیز انتقاد نکند هیچ وقت اشکال‌ها از میان برداشته نمی‌شود.

با وجود این به چشم، من بچۀ حرف‌شنوی هستم از مرحوم حسن… هم نام نمی‌برم…